تشریفات مراسم ختم

مرگ مسئله‌ای است که همه روزه افراد زیادی با آن سروکار دارند. همه می‌دانیم که مرگ بدون برنامه قبلی یا هیچ گونه برنامه‌ریزی اتفاق می‌افتد و افراد را شوکه می‌کند. سوگواری و عزاداری برای عزیز از دست رفته، از گذشته تا کنون بخشی از فرهنگ بسیاری از جوامع بوده است، در جوامع مختلف آداب و رسوم متفاوتی برای سوگواری وجود دارد. در کشور خودمان ایران زمان عزاداری برای متوفی تا یک سال نیز ادامه دارد. درگذشت عزیزان و اطرافیان، اتفاقی ناخوشایند است که نیازمند اقدامات خاصی نیز می‌باشد. اما در این شرایط با توجه به موضوع پیش آمده افراد دچار اندوه و ناراحتی هستند، یا اینکه با شرایط پیش آمده آشنایی ندارند؛ مطالعه این مقاله به شما کمک خواهد کرد که اگر چنین شرایطی برای شما پیش آمد چه اقداماتی در رابطه با تشریفات مراسم ختم باید انجام دهید.

تشریفات مراسم ترحیم

۱- صدور گواهی فوت

پس از مرگ برخی از علائم ظاهری در شخص متوفی دیده می‌شود، به عنوان مثال با توقف جریان خون، بدن شخص سرد و یخ زده می‌شود، اطرافیان با تشخیص اولیه باید شخص را به بیمارستان منتقل کنند. در مراکز درمانی، پزشک با انجام معاینات لازم، فوت شخص را تایید می‌کند. با توجه به قوانین کشور برای دفن متوفی باید گواهی فوت صادر شود.

گاهی اوقات مرگ افراد به دلایل طبیعی رخ نمی‌دهد، یعنی ممکن است در مرگ برخی از افراد ابهاماتی وجود داشته باشد. در این حالت جسد به پزشکی قانونی منتقل می‌شود تا علت مرگ مشخص شود. در بسیاری از موارد نیز پزشک با انجام معاینات بالینی علت مرگ را مشخص می‌کند.

۲- انتقال متوفی به سردخانه

پس از تایید رسمی مرگ با گواهی پزشک، شخص متوفی به سردخانه منتقل شده تا سایر مراحل اداری انجام شود. در این مرحله با توجه به قوانین موجود مرگ شخص، باید به طور رسمی به ثبت احوال اطلاع داده شود، سپس با باطل شدن شناسنامه متوفی و ثبت مهر فوت در شناسنامه، اجازه رسمی کفن و دفن صادر می‌شود.

۳- مراحل اداری کفن و دفن

پس از اینکه گواهی مورد نیاز صادر شد، مراحل اداری کفن و دفن آغاز می‌شود. در مرحله اول باید به بهشت زهرا/ بهشت رضا مراجعه کرده و هماهنگی‌های لازم را با مسئولان بهشت زهرا انجام دهید. در مرحله بعد باید اقدام به خرید قبر کنید، با توجه به محل قرارگیری قبر و شرایط مختلف قیمت قبر متفاوت خواهد بود. با ارائه مدارک لازم به بهشت زهرا درباره تایید فوت متوفی از جانب پزشک و ثبت احوال جواز دفن از جانب بهشت زهرا صادر می‌شود.

۴- انجام امور مربوط به غسل میت

پس از آنکه قبر خریداری می‌شود و تشریفات اداری مراسم ترحیم در بهشت زهرا انجام شد، هماهنگی‌های لازم برای انتقال شخص متوفی به همراه آمبولانس به بهشت زهرا صورت می‌گیرد و سپس مراحل غسل میت آغاز می‌شود. اشخاص درگذشته در بهشت زهرا و یا در مکان‌های مشخص در هر شهر توسط افراد مخصوص و با اداب و رسوم اسلامی لازم غسل داده می‌شوند و با استفاده از پارچه سفید کفن پوش می‌شوند. پس از آماده شدن شخص متوفی، به مکان مخصوصی انتقال داده می‌شود و توسط یک روحانی مراسم نماز میت برگزار می‌شود.

۵- هماهنگی جهت حمل تابوت و دفن متوفی

پس از اتمام نماز میت، تابوت متوفی توسط نزدیکان و یا پرسنل آرامگاه به سمت محل قبر هدایت می‌شود. به هنگام دفن شخص متوفی را از تابوت خارج می‌کنند، سپس با آماده کردن کامل محل قبر شخص متوفی توسط پرسنل آرامگاه و یا بستگان متوفی در درون قبر گذاشته می‌شود.

پس از گذاشتن شخص درگذشته، درون قبر اعمال لازم برای دفن همچون کنار زدن کفن از روی صورت و غیره انجام می‌شود، سپس پرسنل آرامگاه با قرار دادن سنگ‌های مخصوص و ریختن خاک به درون قبر مراحل تدفین را به پایان می‌رسانند.

۶- گل آرایی سنگ قبر

پس از آنکه متوفی درون قبر قرار گرفت، اطرافیان با استفاده از دسته‌گل، حلقه گل و تاج گل و همچنین با استفاده از شمع محل قبر متوفی را تزیین می‌کنند.

۷- رزرو صندلی و سایه بان

با توجه به اینکه افراد زیادی در مراسم تدفین شرکت می‌کنند، صاحب مجلس باید تا حدودی امکانات لازم برای راحتی میهمانان را فراهم کند. همچنین اینکه مرگ در شرایط مختلفی رخ می‌دهد، ممکن است در گرمای تابستان و یا سرمای زمستان باشد. در نتیجه استفاده از سایه بان برای میهمانان به خصوص برای کودکان و افراد سالمند که نسبت به دیگران آسیب‌پذیرتر هستند لازم است.

۸- برگزاری مراسم ترحیم

بعد از اتمام مراحل تدفین مهم‌ترین مراسم مجلس ترحیم یا همان ختم است، به طور کلی می‌توان گفت که نحوه برگزاری و تشریفات مجلس ترحیم در مناطق مختلف به شکل‌های گوناگونی است. هر شهر و منطقه‌ای آداب و رسوم خاصی دارد که بر طبق همان آداب و رسوم برای عزیزان خود عزاداری می‌کنند، برخی از جوامع به صورت مختصر و مفید مراسم برگزار می‌کنند و برخی دیگر مراسمات گسترده‌ای برگزار می‌کنند. پس از پایان مراسم تدفین باید زمان و مکان دقیق مجلس ختم به میهمانان اطلاع داده شود.

۹- رزرو مسجد و سالن

برای برگزاری مراسم ترحیم یکی از مهم‌ترین اصل‌ها رزرو مسجد است. باید هماهنگی‌های لازم با مسجد مورد نظر انجام شود تا میهمانان برای برگزاری مراسم سوم، هفتم، چهلم و یا سالگرد متوفی به مسجد یا سالن مراجعه کنند. به هنگام رزرو مسجد برای مجلس ترحیم باید به چند نکته مهم توجه کرد، مسجد رزرو شده باید متناسب با تعداد میهمانان شما باشد. در صورت کوچک و کم جا بودن مسجد میهمانان اذیت خواهند شد، نکته مهم دیگر جای پارک است. بسیاری از افراد با وسیله شخصی در مراسم شرکت می‌کنند، بنابراین رزرو محلی که جای پارک مناسب نیز داشته باشد موجب راحتی میهمانان خواهد شد.

۱۰- خرید لوازم مورد نیاز برای مجلس ختم

در مسجد و یا سالن، پذیرایی محدودی از میهمانان انجام می‌شود، به همین منظور باید لوازم مشخصی را تهیه کنید. به عنوان مثال خرید لوازمی همچون قند، چای، آب، لیوان یکبار مصرف، دستمال کاغذی و غیره ضروری و لازم است. به هنگام خرید این موارد نیز باید به نکاتی همچون تعداد میهمانان توجه کرد. پیشنهاد می کنیم انواع پک های پذیرایی ترحیم که سبزینه برای شما اماده کرده است را مشاهده کنید.

۱۱- سفارش و چاپ کارت دعوت ترحیم

یکی از اقدامات لازم برای برگزاری مراسم ترحیم، چاپ کارت و یا اعلامیه ترحیم است. برای اینکه بستگان از زمان و مکان برگزاری مراسمات مطلع شوند شما می‌توانید برای آنان کارت دعوت ارسال کنید. همچنین اعلامیه‌های ترحیم در بخش‌های مختلف شهر نصب می‌شود تا سایر افراد نیز از مرگ متوفی مطلع شوند.

در اعلامیه ترحیم اطلاعاتی همچون نام و نام خانوادگی متوفی، نام فرزندان، نام بستگان نزدیک همچون داماد، عروس، پدر، مادر و … نوشته می‌شود. همچنین مکان دقیق و زمان برگزاری مراسم درج می‌شود.

۱۲- گل آرایی و شمع آرایی میز ترحیم

یکی از کارهایی که برای گرامیداشت یاد خاطره متوفی انجام میشود، طراحی و ایجاد یک میز و تزیین آن با گل و شمع است. برای این کار باید لوازمی همچون پارچه مشکی، عکس قاب شده متوفی به همراه روبان مشکی، ترمه، دیس خرما و حلوا تهیه کنید. سپس با دقت و ظرافت لازم میز ترحیم با لوازم تهیه شده چیده می‌شود.

۱۳- هماهنگی با وسایل نقیله برای حمل و نقل میهمانان

همانطور که می‌دانید بسیاری از افراد وسیله شخصی برای جابه‌جایی ندارند، بنابراین آمدن به مراسم ختم برای آن‌ها با سختی همراه خواهد شد. یکی از وظایف میزبان این است که تا حد امکان راحتی میهمانان خود را فراهم کند، در این شرایط هماهنگی با وسایل نقیله همچون مینی‌بوس، ون و غیره برای جابه‌جایی میهمانان ضرورت دارد.

۱۴- رزرو و هماهنگی با مداح و قاری

یکی از ملزومات مجلس ترحیم وجود یک مداح و قاری برای اداره بهتر مجلس ترحیم است. مداح به خواندن نوحه و گفتن مطالبی در رابطه با شخص متوفی می‌پردازد تا کسانی که در مجلس ترحیم شرکت کرده‌اند با متوفی بیشتر آشنا شوند. قاری نیز مشغول خواندن آیات قرآن می‌شود.

۱۵- خرید آب و آبمیوه

کسانی که در مجلس ترحیم شرکت می‌کنند از مکان‌های مختلف با مسافت‌های کوتاه و طولانی می‌آیند، فراهم کردن امکانات لازم برای راحتی میهمانان از جمله کارهای لازمی است که میزبان باید انجام دهد. به عنوان مثال در مجالسی که در فصول گرم سال برگزار می‌شود سرو آب و آبمیوه بسیار مهم است. شما میتوانید در سبزینه محتویات پک های پذیرایی را به دلخواه خود بچینید.

۱۶- رزرو رستوران مراسم ترحیم

قبل از شروع مجلس ترحیم بستگان متوفی برای پذیرایی و صرف ناهار یا شام میهمانان با یک رستوران هماهنگی‌های لازم را انجام داده و مکانی را برای پذیرایی رزرو می‌کند. البته برخی نیز در مساجد و یا محل زندگی خود از میهمانان پذیرایی می‌کنند. راحت‌ترین و کم دردسرترین حالت رزرو رستوران است، چرا که در این مکان پذیرایی از میهمانان بر عهده پرسنل می‌باشد و میزبان دغدغه پخت غذا را ندارد. در رزرو رستوران باید به نکات مهمی از جمله تعداد میهمانان و میزان غذای مصرفی به توافق برسید. با انجام نکات لازم میهمانان با استفاده از وسایل نقلیه کرایه شده و یا وسیله نقلیه شخصی در محل حاضر می‌شوند.

۱۷- سفارش و آماده کردن پک میوه

برخی از افراد برای پذیرایی بهتر، از میوه نیز استفاده می‌کنند. بستگان متوفی می‌توانند میوه را خریداری کرده و در منزل آن‌ها را به صورت بسته بندی حاضر کنند، همچنین می‌توان بسته بندی میوه را به گروه‌های شغلی که در بخش تشریفات مجالس ترحیم فعالیت می‌کنند سپرد. البته تهیه میوه از ضروریات مجلس ترحیم نیست و کاملا اختیاری می‌باشد، شما می‌توانید برای پذیرایی هرچه بهتر از میهمانان این اقدامات را انجام دهید. سبزینه همراه شماست تا تشریفات مراسم ختم را با بهترین پذیرایی برگزار کنید.

۱۸- سفارش تاج گل ترحیم

قبل از اینکه مراسم دفن و ترحیم آغاز شود، بستگان متوفی با انجام هماهنگی‌های لازم با گلفروشی‌ها تاج گل سفارش می‌دهند. تاج گل‌ها و حلقه‌های گل بر سر مزار متوفی یا در روبروی مسجد و یا در مقابل منزل شخص متوفی نصب می‌شود.

گاهی اوقات اطرافیان و فامیل شخص متوفی نیز برای ابراز همدردی و ناراحتی خود تاج گل سفارش می‌دهند و یا اینکه از بنرهای ترحیم استفاده می‌کنند. پس از اتمام مراسم خاکسپاری نیز یک تاج گل بر روی مزار متوفی قرار می‌گیرد.

۱۹- پذیرایی از میهمانان در مجلس ترحیم و مراسم تدفین

همانطور که در موردهای قبلی ذکر شد از موارد مختلفی برای پذیرایی از میهمانان مجلس ختم استفاده می‌شود. برای انجام هر چه بهتر امور پذیرایی باید اشخاصی از بستگان متوفی این کار را بر عهده گیرند. البته برای راحتی بیشتر میزبان و رهایی از دغدغه‌های اضافی می‌توانید وظیفه پذیرایی از میهمانان را به موسسات تشریفات مجالس ختم بسپارید.

۲۰- پذیرایی از میهمانان با حلوا و خرما

حلوا و خرما یکی از اجزای جدا نشدنی مجلس ترحیم و تدفین هستند. صاحبان عزا معمولا خرما و حلوا را درون دیس می‌چینند و همراه با گردو و پودر نارگیل تزیین می‌کنند. از میهمانان مرتبا با حلوا و خرما و چای پذیرایی می‌شود.

۲۱- تهیه سنگ قبر

پس از اتمام مراحل خاکسپاری، بستگان متوفی با مراجعه به سنگ تراشی برای مزار سنگ قبر سفارش می‌دهند. با گسترش صنعت سنگ تراشی و پیشرفت دستگاه‌ها انواع مختلفی از سنگ قبرها با شکل‌های گوناگون ساخته می‌شود. شما می‌توانید تصویر شخص متوفی را نیز بر روی سنگ قبر نصب کنید.

تمام موارد ذکر شده یک فرمول ثابت و ضروری نیست اما در بیشتر مجالس ختم این امر اجرا می‌شود. البته نحوه برگزاری و تشریفات مراسم ترحیم در شهرها و استان‌های مختلف تا حدودی متفاوت است، به عنوان مثال نحوه عزاداری در شمال کشور با نحوه عزاداری در جنوب کشور کاملا متفاوت است. اما آنچه که در میان همگان مشترک است، درد عمیق از دست دادن عزیز درگذشته است.

تشریفات مجالس ترحیم

یکی از مشکلاتی که در مجالس ختم وجود دارد، غم و اندوه فراوان در میان بستگان و اطرافیان متوفی است. در این شرایط مهمانداری و پذیرایی از میهمانان کار سخت و طاقت فرسایی است.

در این حالت اطرافیان متوفی می‌توانند انجام امورات مربوط به مجلس ترحیم را به موسسات تشریفات بسپارند. موسسه انجام تشریفات مجالس ترحیم وظایف مختلفی دارد، به عبارت دیگر تمام موارد ذکر شده توسط موسسه تشریفات انجام می‌شود.

موسسات تشریفات مجالس ترحیم کارهای مربوط به رزرو مسجد و سالن، تهیه و چاپ اعلامیه و کارت ترحیم، هماهنگی با قاری و مداح، رزرو رستوران، تهیه ملزومات مجلس ختم، پذیرایی کامل از میهمانان، انجام هماهنگی‌های لازم برای نقل و انتقال میهمانان و غیره را به طور کامل و جامع انجام می‌دهند.

در صورت سپردن کارهای مجلس ترحیم به موسسات تشریفات بهتر است که یک قرارداد کامل دو طرفه امضا شود. در قرارداد باید تمام موارد از جمله جنس و نوع خدمات، تاریخ دقیق انجام مراسمات و مشخص بودن تمام موارد لازم ذکر شود.

شما می توانید با خیالی راحت تشریفات مراسم ختم را به سبزینه بسپارید. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.